Περί Ιστορίας


Η Αυτοθυσία του 286 ΜΤΠ


Το 286 ΜΤΠ, για εμάς τους νεότερους, μπορεί να είναι ένα νούμερο μιας εκ των μηχανοκίνητων μονάδων πεζικού, στις οποίες, κάποιοι -λιγότερο ή περισσότερο-, να ήθελαν να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία ή μέρος αυτής. Αποτελούσε έναν αριθμό όπως το 289 ΜΤΠ, το 287 ΜΤΠ, κλπ, πίσω από τον οποίο, για τον καθένα ξεχωριστά, κρυβόταν μια φήμη, ένας διοικητής, ένας βαθμός δυσκολίας για την επιτέλεση της υπηρεσίας και κατ’ επέκτασιν ένας χώρος, μια έδρα και μια περιοχή που μετριόταν σε χιλιόμετρα από τον τόπο διαμονής μας.

Ποια και πόση ήταν η ενημέρωση των οπλιτών που υπηρέτησαν τη στρατιωτική τους θητεία σ’ αυτού του τύπου μονάδες, για τη δράση και το ρόλο του 286 ΜΤΠ κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974, για την αυτοθυσία και τις μάχες μέχρι τελικής πτώσης που η μονάδα αυτή έδωσε για να κρατήσει την πατρώα γη; Ανεπαρκής ως μηδαμινή!

Το έργο της Πολιτείας και της Εθνικής Φρουράς ήρθαν να καλύψουν οι ίδιοι οι πολεμιστές του 286 ΜΤΠ-1974 και ο σύνδεσμός τους, μέσω της γραφίδας του ιστορικού – ερευνητή Δημ. Ταλιαδώρου, με τις μαρτυρίες ή τα ανέκδοτα ημερολόγια των ίδιων των συμμετεχόντων, το ημερολόγιο της μονάδας, μαρτυρίες και υλικό προσωπικού άλλων σχηματισμών, καθώς, επίσης, υλικό προερχόμενο από τουρκικές πηγές, που με πολύ κόπο συνέλεξε ο συγγραφέας.

Με τρόπο λιτό και απέριττο ο συγγραφέας παραθέτει τα γεγονότα τηρώντας αυστηρά ημερολογιακή σειρά και δίνει πλήρη εικόνα στον αναγνώστη για την αλληλουχία των γεγονότων, τις αδυναμίες, την ανεπάρκεια, τα ασυγχώρητα και τραγικά λάθη της δικής μας πλευράς, τον τρόπο ανάπτυξης του τουρκικού στρατού και την υποχώρηση των φίλιων δυνάμεων μπροστά στις ορδές του Αττίλα, ενίοτε οργανωμένη και άλλοτε άτακτη και ανοργάνωτη.

Το βιβλίο, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση κινηματογραφικής ταινίας ή ντοκιμαντέρ προβληματισμού του Ελληνισμού, δεν αποτελεί πόνημα ψυχρής παράθεσης γεγονότων. Είναι απόρροια του πόνου και της κατακραυγής όλων εκείνων που βίωσαν στο πεδίο της μάχης την προδοσία από το κέντρο των Αθηνών και του ΓΕΕΦ, την υποταγή στις ντιρεκτίβες της εποχής, και των συγγενών όλων όσοι έχασαν τη ζωή τους, αγνοούνται ή τραυματίστηκαν υπερασπιζόμενοι την πατρίδα.

Η συμμετοχή του τάγματος στο πραξικόπημα ήταν ελάχιστη, αφού του δόθηκε επικουρικός ρόλος, όπως ελέγχου οδικών αρτηριών και προσώπων, με μικρή εμπλοκή σε μάχες εντός Λευκωσίας, καθώς η διοίκησή του δε συγκαταλεγόταν στις «φίλιες», με το καθεστώς των Αθηνών, δυνάμεις. Ο Δ. Ταλιαδώρος γράφει (σελ. 113): «Το συμπέρασμα που εξάγεται από το σύνολο των μαρτυριών των αξιωματικών και οπλιτών του 286 ΜΤΠ, οι οποίοι συμμετείχαν στην επιχείρηση κατάληψης της Αρχιεπισκοπής, είναι ότι ουσιαστικά το Τάγμα δεν έλαβε μέρος στην επιχείρηση, αφού οι άνδρες του δε χρησιμοποίησαν καθόλου οπλισμό».

Το 286 ως το μοναδικό μηχανοκίνητο τάγμα της εποχής, από τα σχέδια αμύνης που εκπονήθηκαν και προέβλεπαν πιθανή τουρκική επιδρομή σε οκτώ πιθανούς χώρους απόβασης, βάσει των αναγνωρίσεων που έγιναν εν καιρώ ειρήνης από τη διοίκηση της μονάδας (σελ. 39), μία από τις αποστολές του ήταν η απόκρουση του εισβολέα στην περιοχή Κερύνειας.

Στις 18 Ιουλίου 1974, ο κύριος όγκος της μονάδας μετακινήθηκε στο παλαιό στάδιο ΓΣΠ. Παρά τις πληροφορίες για επικείμενη εισβολή, το ΓΕΕΦ δεν εξέδωσε διαταγή μετακίνησης της μονάδας κατά τις βραδινές ώρες της 19ης Ιουλίου, αλλά, εγκληματικά, η διαταγή δόθηκε το πρωί της επομένης με αποτέλεσμα η τουρκική αεροπορία να πετύχει το τάγμα παρά το χωριό Κοντεμένος, με αποτέλεσμα τον ανηλεή βομβαρδισμό του. Η ανυπαρξία αντιαεροπορικής κάλυψης, η κίνηση των οχημάτων τεθωρακισμένων BTR που δεν τηρούσαν τα στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας κίνησης μηχανοκίνητης φάλαγγας αποτέλεσαν ανυπεράσπιστο στόχο για τους Τούρκους αεροπόρους Αξίζει να σημειωθεί ότι προηγουμένως είχε κτυπηθεί στον ίδιο χώρο το 281 ΤΠ. Το πρώτο αυτό ράπισμα, τόσο στο έμψυχο όσο και στο άψυχο υλικό, αποτέλεσε σταθμό για το ηθικό του προσωπικού.

Ο τραυματισμός του διοικητή Μπούτου (απεβίωσε στην Αθήνα στις 3 Αυγούστου 1974), ο θάνατος άλλων έξι, αξιωματικών και οπλιτών, και ο τραυματισμός άλλων 25 ανδρών της μονάδας ήταν η απαρχή της δάντειας κολάσεως που θα περνούσε το τάγμα τις επόμενες μέρες. Οι μάχες με τους Τούρκους στα προγεφυρώματα, οι αντεπιθέσεις των φίλιων δυνάμεων, η προσπάθεια συντονισμού με άλλες μονάδες υπό το «Συγκρότημα Μπούφα», οι λαθεμένες διαταγές σε ανώτατο επίπεδο που το οδήγησαν σε ατραπούς, η αυτοθυσία και η αυταπάρνηση είναι συνυφασμένες με την ιστορία του 286ΜΤΠ.

Όλ’ αυτά συνοψίζονται στη μαρτυρία του τότε έφεδρου ανθυπολοχαγού και σημερινού προέδρου του συνδέσμου των πολεμιστών του 286 ΜΤΠ-1974, Χρ. Τουφεξή (σελ. 396): «Το αίσθημα να φεύγεις και να εγκαταλείπεις το πεδίο της μάχης ήταν τρομερό. Ήξερα ότι δεν μπορούσαμε να τους αντιμετωπίσουμε αλλά τουλάχιστον ας κρατούσαμε επαφή με τον εχθρό. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι εγκαταλείπαμε τα χωριά μας στον Τούρκο επιδρομέα». Από τη δύναμη της μονάδας 10 άνδρες έπεσαν ή τραυματίστηκαν θανάσιμα στο πεδίο της μάχης, 30 συγκαταλέγονται στον κατάλογο των αγνοουμένων και 54 στον κατάλογο των τραυματισθέντων.

Στην κριτική του επί της στρατιωτικής δράσης του 286 ΜΤΠ, ο αντιστράτηγος ε.α. και πρώην Υπ. Αμ. Φοίβος Κλόκκαρης σημειώνει με δεικτικό τρόπο (σελ. 482): «Στην περίπτωση του τουρκικού προγεφυρώματος στο Πέντε Μίλι Κερύνειας, υπήρχε η δυνατότητα στρατιωτικής νίκης της Ε.Φ, που χάθηκε επειδή το ΓΕΕΦ και η Ελλάδα, δεν εφάρμοσαν το ΣΑΚ [Σχέδιο Αμύνης Κύπρου]. Υπήρχε ο χρόνος, οι πληροφορίες, οι δυνάμεις, οι οχυρώσεις και τα μέσα».



Υ.Γ: Τιμή στους πολεμιστές του 286 ΜΤΠ και συγχαρητήρια σε όσους συνέβαλαν στην έκδοση του τόσο κατατοπιστικού πονήματος, διότι όπως κάποιοι καταθέτουν τη «δική τους αλήθεια», εδώ καταγράφεται η αλήθεια για το 286 ΜΤΠ.



Κυριάκος Σ. Κολοβός

Η Ιστορία και οι ευθύνες των διδασκόντων
Όταν ο κίνδυνος εισήλθε εντός των πυλών, και οι πάσης φύσεως εφιάλτες επίτελεσαν το ξενοκίνητο έργο τους, ψυχανεμιστήκαμε στην Κύπρο ότι κάτι συμβαίνει. ‘Οπως τότε, που κάποιοι άνοιξαν τις κερκόπορτες για να μπουν οι βάρβαροι, το ίδιο και τώρα, βρέθηκαν άλλοι να τους αντικαταστήσουν για να ολοκληρώσουν το ανοσιούργημα τους, για να υποθηκεύσουν το μέλλον των παιδιών μας διαγράφοντας το παρελθόν μας. Ξεριζώνοντας ό,τι πιο πολύτιμο έχει ένας λαός. Την ίδια την Ιστορία του, καταστρέφοντας τις ρίζες του, λεηλατώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, εξαφανίζοντας τους αιώνιους εχθρούς του, όλους εκείνους, τους λυτούς και δεμένους, που βάλθηκαν να τον δηώσουν ιστορικά και εθνικά, να τον καταστήσουν άχρωμο και άοσμο, ωσάν να μην υπήρξε στο πέρασμα των αιώνων.
Προφανώς, η άνωθεν εισαγωγή δεν αποτελεί αοριστολογία, αλλά αναφέρεται σε γεγονότα και πρόσωπα. Όλους εκείνους που δεν αρκέστηκαν, μόνο, στην πλαδαρότητα, στην ισοπέδωση, στον ιστορικό ευνουχισμό του λαού. Όλους όσοι «εμπνεύστηκαν» την Ιστορία, που δεν την μελέτησαν σε βάθος και δεν την αποτύπωσαν στις πραγματικές της διαστάσεις, για να γίνουν αρεστοί στα οθνεία κέντρα που τόσες φορές όρισαν τη μοίρα του Ελληνισμού.
Ζώντας σε μια παρεξηγημένη εποχή, σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, που η αντίσταση έγινε ταυτόσημη με τη γραφικότητα, που ο πατριωτισμός εκλαμβάνεται από πολλούς ως νοσηρή, εθνικιστική έξαρση, η Ιστορία μας και η γλώσσα μας αποτελούν, ίσως, τα τελευταία προπύργια που κάνουν διακριτά τα εθνικά μας χαρακτηριστικά. Αυτά τα χαρακτηριστικά κάποιοι βάλθηκαν να εξαφανίσουν, κανοντας αρχή από το βιβλίο Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού. Διότι στο στόχαστρο βρίσκονται τα βιβλία όλων των βαθμίδων. Ήδη από τριετίας οι μεταμοντέρνοι ιστοριογράφοι φανέρωσαν τις προθέσεις τους όταν στο βιβλίο της Γ’ Λυκείου προσπάθησαν να εντάξουν το αλήστου μνήμης και αμίμητο ότι: «η ΕΟΚΑ προερχόταν από τους υπερσυντηρητικούς κύκλους των Ε/κ.»
Δείγμα του άρτι αφιχθέντος ιστοριγραφήματος, εξ Αθηνών, είχαμε από καιρό. Οι προειδοποιήσεις των μελετητών, επ’ αυτού, δυστυχώς, δεν έθεσαν την κυπριακή πολιτεία εν εγρηγόρσει ώστε να ενεργήσει προληπτικά. Εκ των υστέρων ενεργούντες. και αφού βρεθήκαμε προ τετελεσμένων γεγονότων, εισηγούμαστε αλλαγές που θα χρυσώσουν το χάπι.
Η αντίδραση πρέπει να είναι καθολική και δείγμα γραφής για όλους τους μελλοντικούς παραχαράκτες, τους δήθεν προοδευτικούς, τους δήθεν εκφραστές του συμβιβασμού, τους οπαδούς του ιστορικού ακταρμά. Πρωτοστάτες του όλου εγχειρήματος πρέπει να είναι οι δάσκαλοι όλων των βαθμίδων, οι οποίοι πρέπει να διδάσκουν την Ιστορία βάσει πραγματικών γεγονότων, ουχί αποκρυβομένων και εν ολίγοις πλαστογραφημένων.
Ναι, προ της εισβολής, υπήρξε πραξικόπημα. Τα δύο όμως δεν συμβιβάζονται για να λειτουργήσουν αλληλοαναιρετικά. Κανείς δεν πρέπει να παρασιωπά το ότι κάποιοι εγκλημάτισαν ανατρέποντας τη νόμιμα εκλελεγμένη κυβέρνηση. Από την άλλη, αυτό δεν πρέπει να λειτουργεί ως αντισταθμιστικό του αποτρόπαιου εγκλήματος της εισβολής και της επί 34 συναπτά έτη κατοχής από την Τουρκία. Διότι, όταν η ερώτηση που υποβάλλεται σε ένα 12χρονο είναι του τύπου : «Ποιες οι συνέπειες του πραξικοπήματος και της εισβολής στην Κύπρο;», δημιουργείται μια εξομοίωση, στη συνείδηση του παιδιού, που συνεπάγεται ότι είμαστε «πάτσι».
Επομένως, η αλλοίωση της Ιστορίας, που επικρέμμαται επί των κεφαλών μας ως δαμόκλειος σπάθη, μπορεί να αποφευχθεί με την ενεργοποίηση των ίδιων των διδασκόντων. Χωρίς πρόθεση υποκειμενικών προσεγγίσεων και ομιλούντες όλοι με την ίδια γλώσσα πρέπει να διαπαιδαγωγήσουμε τα παιδιά μας , παντί σθένει και δυνάμει, με τρόπο ώστε να αποφύγουν μίση και πάθη του παρελθόντος και να καταστούν κοινωνοί όλης της αλήθειας. Όσοι από τους παιδαγωγούς δεν δύνανται, να το παραδεχτούν και να περιοριστούν σε άλλα καθήκοντα.

Δημοσιεύθηκε στη διεύθυνση: http://www.simerini.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=294146

Η δύναμη της ιστορικής μνήμης
Αναντίλεκτα, το πόσο υποχθόνια και υπονομευτικά κινείται παρασκηνιακά η αγγλική διπλωματία, έναντι ημών, το έχουν κατανοήσει και οι πλέον αδαείς, όσον αφορά τη διεθνή πολιτική σκηνή. Σε παλαιότερο άρθρο μας με τίτλο «Προληπτικά Ενεργούντες» («Σ», Ιούνιος 2005) κάναμε λόγο για τις παρασκηνιακές μηχανορραφίες των Εγγλέζων ενόψει της έναρξης των διαπραγματεύσεων Ε.Ε. – Τουρκίας και τονίσαμε τις κινήσεις, στις οποίες, κατά τη γνώμη μας, θα έπρεπε να είχε προβεί η διπλωματική υπηρεσία της Δημοκρατίας, ώστε να κατασταστήσει σαφές ότι η όποια ανωμαλία προερχόμενη από μέρους της Τουρκίας, ή όλων όσοι την πατρονάρουν, θα ήταν αιτία επανεξέτασης της αίτησης της για έναρξη των διαπραγματεύσεων.
Ευτυχώς, τρίτες χώρες ήρθαν να συνδράμουν στις αυτονόητες υποχρεώσεις Ελλάδας και Κύπρου (πολλοί υποστηρίζουν συγκυριακά). Βλέπετε η ιστορική μνήμη λειτούργησε καταλυτικά, σ’ αυτό το κομβικό σημείο, τόσο στους Αυστριακούς όσο και στους Γάλλους. Την ιστορική μνήμη την οποία η δική μας πολιτική ηγεσία κατήργησε προ πολλού, και αφημένη στην πρωτοφανή λήθη που την μαστίζει, ταύτισε τον δρόμο προς την επίλυση του Κυπριακού με το δρόμο της Τουρκίας προς την Ε.Ε.
Διερωτηθήκαμε ποτέ γιατί ο γαλλικός λαός όπως και ο αυστριακός δεν έχουν τη διάθεση να εντάξουν στους κόλπους της Ένωσης τη διάδοχο κατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Γιατί άραγε αυτή η θέληση των λαών ξύπνησε τις πολιτικές ηγεσίες αμφότερων των προαναφερθεισών χωρών; Η απάντηση είναι απλή και κείται στη σφαίρα του προφανούς: Η εμπειρία από τους πολέμους τις πάλαι ποτέ Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, όταν η πρώτη προσπαθούσε να ανακόψει τον επεκτατισμό της δεύτερης, καθιστά τους λαούς της περιοχής κοινωνούς των οθωμανικών βλέψεων και από αυτή την άποψη ανήκουν στην ίδια κατηγορία με τον κυπριακό λαό. Όσο δε αφορά την Γαλλία, κύριο συστατικό μέρος των δυνάμεων της Αντάντ και των συμμαχικών δυνάμεων, στους δύο παγκόσμιους πολέμους, έχει ιδίαν άποψη για τους νεότουρκους που και στους δύο πολέμους τάχθηκαν με το μέρος των κατακτητών.
Η αναξιοπιστία των Τούρκων, τα επεκτατικά κατάλοιπα τα οποία καθοδηγούν την πολιτική τους και τα εκβιαστικά διλήμματα τα οποία θέτουν πάντα στις διαπραγματεύσεις, που θυμίζουν περισσότερο ανατολίτικο παζάρι παρά σύγχρονη ευρωπαϊκή νοοτροπία, έχουν ενσπείρει την καχυποψία μεταξύ των Ευρωπαίων για τις προθέσεις τους. Γι’ αυτό το λόγο πολλοί άρχισαν να υποστηρίζουν την ειδική σχέση ως αντιδιαστολή της πλήρους ένταξης.
Εμείς, δυστυχώς, είμαστε μπερδεμένοι και εγκλωβισμένοι στην πολιτική της πλήρους ένταξης της Τουρκίας, εφαρμόζοντας έτσι μονομερώς μία από τις κύριες πρόνοιες του σχεδίου Ανάν που αφορούσε την εσαεί υποστήριξη της «Ενωμένης Κ. Δημοκρατίας» στις ενταξιακές προσπάθειες της Τουρκίας. Το καίριο ερώτημα είναι, γιατί εμείς να επιδιώκουμε την έναρξη ή την αίσια κατάληξη αυτών των προσπαθειών. Το συμφέρον της Κύπρου, το οποίο συνεπάγεται και λύση του κυπριακού, εξυπηρετείται με μία Τουρκία εντός ή εκτός της Ε.Ε.;
Οι Αυστριακοί δείχνουν, σημειολογικά, το δρόμο. Σε κεντρική πλατεία της Βιέννης γιορτάζουν την νίκη έναντι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παριστώντας τον Πολωνό Αυτοκράτορα Γιαν τον Γ’ Σομπιέσκι να πατάει την ημισέληνο, θυμίζοντας σε όλους τη μεγαλειώδη νίκη του Σεπτεμβρίου του 1683 έναντι των δυνάμεων του Καρά Μουσταφά.. Και ενώ στην Βιέννη αντιδρούν με αυτό τον τρόπο μέχρι και σήμερα, εμείς βασανιζόμαστε από την αυτή ημισέληνο και ως μαζοχιστές προσπαθούμε να την εντάξουμε στα ευρωπαϊκά σαλόνια, παραμερίζοντας την ιστορική μνήμη. Ξεχνώντας τις σκληρές μάχες και τη θυσία του Μαρκαντώνιου Βραγαδίνου και των αντρών του, στα 1570 – 1571, για την υπεράσπιση της Αμμοχώστου από τις ορδές του Λαλά Μουσταφά, λησμονώντας τα γεγονότα του ’74 και τις συνέπειες των που ίσα με σήμερα πληρώνουμε. Άρα το τελευταίο μας ερώτημα απαντάται εύκολα: Τον δρόμο δείχνουν οι Αυστριακοί και οι Γάλλοι προτάσσοντας την ιστορική μνήμη.

Κυριάκος Σ. Κολοβός