Αποχαιρέτα την, την ενεργειακή στρατηγική που χάνεις

Του Κυριάκου Κολοβού

Πριν το δημοψήφισμα του 2004 υπήρχε η τάση του εκφοβισμού από όλες τις δυνάμεις που είχαν στηρίξει το προτεινόμενο σχέδιο. «Τελευταία ευκαιρία», «Μικρασιατική Καταστροφή», «Απομόνωση», «Ταϊβανοποίηση» κλπ. Το 2004 υπήρξε κομβικό σημείο διότι πέραν της απόρριψης του σχεδίου Ανάν, ως απάντηση σε όσους παίζουν με τα δικαιώματα των άλλων, επ’ ουδενί με τα δικά τους, επισημοποιήθηκε η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.

Ακούγεται και γράφεται το επιχείρημα, ιδιαίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πως γενεσιουργός αιτία των κακών που μας βρίσκουν, ακόμα και στο Κυπριακό, είναι η ΕΕ. Η ως άνω εκτίμηση μπορεί να χαρακτηριστεί εν πρώτοις ανιστόρητη. Κατά δεύτερον, δηλοί την ανυπαρξία στρατηγικής νόησης. Ο ισχυρισμός ότι από την ημέρα της ένταξής μας βρίσκουμε συνεχώς την Τουρκία μπροστά μας δεν δείχνει αδυναμία. Αντίθετα, φανερώνει σε πόσο πλεονεκτικότερη θέση έχει βρεθεί η δική μας πλευρά.

Το γεγονός ότι η Τουρκία ενοχλείται, προβάλλοντας προσκόμματα και παρακωλύοντας διαδικασίες, είναι δυσμενής εξέλιξη για την ίδια που βρίσκεται εκτός ΕΕ και προσπαθεί να εισέλθει. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μία εκ των κριτών της ευρωπαϊκής της πορείας. Συνεπώς, από μόνη της η ένταξη στην ΕΕ αποτέλεσε στρατηγικά ορθή κίνηση. Όσοι την μέμφονται ας φανταστούν πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν η Τουρκία ήταν πλήρες μέλος και η ΚΔ η αιτήτρια για εισδοχή.

Η Τουρκία, σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό, μέχρι το 2002 πορεύτηκε με το δόγμα «Ετζεβίτ» πως όλα λύθηκαν επί του εδάφους με την εισβολή του 1974. Αυτό που έδρασε ουσιαστικά στην αλλαγή του δόγματος, όχι όμως στη γενικότερη στρατηγική της Τουρκίας που παραμένει ακόμα και σήμερα ο πλήρης έλεγχος του νησιού, ήταν η ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου. Λειτούργησε καταλυτικά στην επιτάχυνση διαδικασιών αλλά δεν έπαιξε τον ουσιαστικό ρόλο επί του περιεχομένου της προτεινόμενης λύσης. Κάποιος μπορεί να επικαλεστεί λάθη τακτικής από τη δική μας πλευρά που συνέβαλαν στην εμφάνιση της επιδιαιτησίας και των χρονοδιαγραμμάτων, καθώς και στην μεροληπτική στάση των ξένων που παρουσίασαν μία πρόταση που ικανοποιούσε πάγιες τουρκικές θέσεις καταστρατηγώντας κάθε έννοια δικαίου.

Από τότε παρήλθαν δέκα χρόνια στα οποία συνέβησαν αρκετά ενώ κάποια άλλα διαψεύστηκαν. Δεν επιτελέστηκε «Μικρασιατική Καταστροφή», δεν «ταϊβανοποιήθηκαν» τα κατεχόμενα και δεν αναγνωρίστηκε το ψευδοκράτος. Η Δημοκρατία οριοθέτησε μέρος της ΑΟΖ της καταλήγοντας σε συμφωνίες με τρία γειτονικά κράτη. Προχώρησε αδειοδοτώντας εταιρείες που ασχολούνται με την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων οι οποίες, πέραν των επιβεβαιωτικών γεωτρήσεων, δρομολόγησαν διαδικασίες ανόρυξής τους. Η δεκαετία που διέρρευσε όχι μόνον δεν υποβάθμισε την Κύπρο γεωπολιτικά, αντιθέτως, την αναβάθμισε με αποτέλεσμα να επιχειρείται πάλι κινητικότητα στο Κυπριακό.

Το λάθος το οποίο επαναλαμβάνει η ε/κ πλευρά είναι η ανάληψη πρωτοβουλιών, σε κακό χρονικά σημείο, με τις ευλογίες των ξένων. Τον Δεκέμβρη του 2003, μετά τις προτροπές Γουέστον και τα πυρά Αναστασιάδη, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος απέστειλε επιστολή στον ΓΓ του ΟΗΕ, που επεξεργάστηκαν οι Κατσουρίδης και Αβ. Νεοφύτου, στην οποία τονιζόταν πως «αξίζουμε ακόμα μιας προσπάθειας» (Το μυστικό παζάρι, σελ. 109-112). Τα αποτελέσματα της Νέας Υόρκης, τον Φεβρουάριο του 2004, γνωστά: Επιδιαιτησία, ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και τετραμερής.

Το ερώτημα, λοιπόν, είναι γιατί συναινεί σήμερα η Τουρκία στην έκδοση κοινού ανακοινωθέντος όταν δήλωνε πως ό,τι είχε να δώσει το έδωσε το 2004; Ποιος είναι εκείνος ο καταλύτης που την ωθεί να ξανασυζητήσει; Το 2004 η Τουρκία προσπάθησε να αποτρέψει την ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου εξυπηρετώντας τους στρατηγικούς της στόχους μέσω μιας κακής λύσης. Το 2014 προσπαθεί να αποτρέψει την ενεργειακή στρατηγική της Κύπρου μέσω μιας κακής κοινής διακήρυξης. Επειδή, ενός κακού μύρια έπονται η απόπειρά θα είναι να φέρει στα μέτρα της την τελική μορφή της λύσης, εκτρέποντας τους αρχικούς σχεδιασμούς των αγωγών του ΦΑ προς το μέρος της. Η ε/κ πλευρά θα πληρώσει το τίμημα στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων. Οδηγείται στον εκβιασμό της «τελευταίας ευκαιρίας», με δυσμενή την οικονομική της κατάσταση, αποχαιρετώντας την ενεργειακή της στρατηγική, χαρίζοντάς την ουσιαστικά στις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας.