Σάββατο 1 Ιουλίου 2017

Η εικόνα και οι 1000 λέξεις: Τσαβούσογλου - Αναστασιάδης


Από τις πλέον ειπωμένες παροιμίες που εκκινούν και καταλήγουν στην επικοινωνία: «Μια εικόνα αξίζει 1000 λέξεις». Η ένταξη της εικόνας, πρώτα με τη φωτογραφία, και εν συνεχεία μέσω του κινηματογράφου ως αδιάλειπτη καταγραφή των στιγμών έδωσαν αφενός ώθηση στην επικοινωνία, αφετέρου, δια της χειραγώγησης, την υπηρέτησαν μέσω της προπαγάνδας.

Τη δεκαετία του 1930 ο Στάλιν εξαφάνιζε από τις φωτογραφίες όσους θεωρούνταν επικίνδυνοι για το καθεστώς του. Οι σύμμαχοι χρησιμοποίησαν τον κινηματογράφο, κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στην εξύψωση του ηθικού των λαών τους. Τη δεκαετία του 1990 τα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα, με τη βοήθεια των δορυφόρων, μετέφεραν ελεγχόμενες εικόνες από το θέατρο των επιχειρήσεων, κατευθείαν στα σαλόνια των δεκτών.

Σήμερα, η επικοινωνία γίνεται πιο άμεση. Χωρίς τη βοήθεια ενδιάμεσων, υποστηρικτών διαμεσολαβητών, ο πολιτικός επικοινωνεί κατευθείαν με το κοινό χωρίς το φωτογραφικό ή δημοσιογραφικό ρετουσάρισμα. Οι πολιτικοί συμβαδίζοντας με το πνεύμα της εποχής των νέων μέσων έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν τις σκέψεις τους κερδίζοντας χρόνο, αποφεύγοντας τη δημοσιογραφική παρέμβαση, η οποία δημιουργεί ή εκκολάπτει την υποχρέωση πηγής-δημοσιεύοντος, (επι)δρώντας με τον δικό τους τρόπο στο διαδικτυακό κοινό που τους ακολουθεί.

Η ενέργεια του Τούρκου Υπ.Εξ. Μεβλούτ Τσαβούσογλου να αναρτήσει φωτογραφία στην οποία ανταλλάζει χειραψία με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, υπό άλλες συνθήκες θα αποτελούσε έκπληξη. Καταρχάς, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την ΚΔ. Ως εκ τούτου μία χειραψία ίσως εκλαμβανόταν, ακόμη και σημειολογικά, ως υποχώρηση από την πάγια τουρκική πολιτική. Αυτό, εξάλλου, φαίνεται από την αμηχανία Τσαβούσογλου, στην πρώτη κοινή συνάντηση της πενταμερούς, όταν προσεγγίστηκε από τον κ. Αναστασιάδη προκειμένου ο δεύτερος να του δώσει το χέρι.

Πώς ο Τούρκος Υπ. Εξ. χρησιμοποίησε μια φωτογραφία για να μειώσει τον Πρόεδρο της ΚΔ; Μέθοδοι οι οποίες έχουν εισαχθεί από τον αμερικανικό τρόπο του επικοινωνείν, σε πολιτικές εμφανίσεις, δείχνουν ότι το κτύπημα στην πλάτη του συνομιλητή ή το πάνω χέρι σε μια χειραψία, είναι πρόθεση επιβολής του ενός μέρους στο άλλο. Η σημειωτική σχολή μπορεί να ερμηνεύσει αυτές τις κινήσεις ως την προσπάθεια της μια πλευρά να καπαρώσει και να καπακώσει την άλλη στο παιγνίδι των εντυπώσεων. Αρκεί να θυμηθείς κανείς την επιμονή του κ. Ακκιντζί στο Μον Πελεράν Ι, να βάλει τελευταίος το χέρι του τη στιγμή της κοινής χειραψίας με τον ΓΓ του ΟΗΕ.

Επομένως, ο κ. Τσαβούσογλου δεν θα δημοσίευε ποτέ μια φωτογραφία, σε από κοινού εμφάνιση με τον Πρόεδρο της ΚΔ, αν δεν εξυπηρετούσε συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό του στο Twitter, λοιπόν, ο Τούρκος Υπ.Εξ., ενώ αναφέρεται στην παρουσία του ΓΓ του ΟΗΕ στη διάσκεψη για την Κύπρο, ως κύρια φωτογραφία δημοσιεύει την χειραψία με τον κ. Αναστασιάδη, με κεκλιμένο προς τα κάτω τον αυχένα, ενώ στα αριστερά του βρίσκεται ο κ. Γκουντιέρες. Η κλίση του αυχένα και η οσφυοκαμψία χρησιμοποιούνται μεταφορικώς για να δηλωθεί η δουλοπρέπεια, ο εξανδραποδισμός και η υποταγή. Στην προκείμενη περίπτωση, ο κ. Τσαβούσογλου ξεπερνώντας κάθε όριο ηθικής παρουσιάζει τον κ. Αναστασιάδη να τον ασπάζεται με τρόπο υποτακτικό μεταφέροντας στον δέκτη την εικόνα του κατώτερου ο οποίος αναφέρεται σε μια ανώτερη αρχή.


Η ενέργεια του κ. Τσαβούσογλου δεν φαίνεται να έχει απήχηση στο δικό του εσωτερικό κοινό, συγκρίνοντας τις δηλώσεις ευαρέσκειας (like) και τα σχόλια που ακολουθούν την ανάρτηση, με άλλες αναρτήσεις του Τούρκου υπουργού. Ξέροντας εκ των προτέρων ότι η ενέργειά του αυτή θα θεωρηθεί ως πρόκληση για τους Ελληνοκύπριους, και τα μέσα ενημέρωσής τους, προσπαθεί να αποδομήσει την ήδη αμφισβητηθείσα εικόνα του κ. Αναστασιάδη. Όσο για την εικόνα που ο ίδιος εκπέμπει στους Ελληνοκύπριους είναι κάτι που ποσώς τον απασχολεί καθώς αυτό δεν έχει αντίκτυπο στη φήμη του εντός Τουρκίας, ενώ από την άλλη θα του προσθέσει ακόμη ένα συν στην εικόνα του στα κατεχόμενα. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: